Hiện tượng tôn giáo mới "San sư khẻ tọ" còn có tên gọi khác là "Cơ đốc ba ngôi", thâm nhập vào vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) của tỉnh Hà Giang từ năm 1997 do một số đối tượng người Trung Quốc nhập cảnh trái phép móc nối với một số đối tượng ở tỉnh Hà Giang để tuyên truyền, lôi kéo, cùng với sự tác động, ảnh hưởng của các chương trình phát thanh tuyên truyền bằng tiếng dân tộc Mông, Dao từ Milina – Philippin và Thái Lan. Cách thức sinh hoạt của "San sư khẻ tọ” có những điểm giống với đạo Tin lành nhưng không có giáo lý, không có người đại diện, sinh hoạt theo nhóm tại gia đình, trước cửa nhà có treo miếng vải đỏ, gian giữa nhà dựng biểu tượng hình chữ thập bằng giấy đỏ hoặc vải đỏ. Hoạt động của "San sư khẻ tọ" đã ảnh hưởng xấu đến truyền thống của đồng bào dân tộc Mông, Dao như: những người tin theo phải bỏ phong tục tập quán của dân tộc, phải dỡ bỏ bàn thờ cúng tổ tiên, một số còn hoạt động lén lút và gây nên những bức xúc trong cộng đồng… Mặc dù vậy vẫn có khoảng 5.000 người - chủ yếu là dân tộc Dao tại vùng sâu, vùng xa phía bắc tỉnh Hà Giang tin theo. Từ năm 2017 đến nay, các đối tượng theo “San sư khẻ tọ” đã gây ra 09 vụ tập trung đông người, gây rối trật tự công cộng, gây áp lực với chính quyền đòi yêu sách, ảnh hưởng xấu đến ANTT.
Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng tôn giáo mới “San sư khẻ tọ” phát triển tại vùng đồng bào DTTS do đời sống kinh tế khó khăn, với nhiều hủ tục lạc hậu, tốn kém. Đời sống tinh thần của đồng bào còn nghèo nàn, họ theo tôn giáo mới để vừa thỏa mãn được nhu cầu tâm linh, vừa không tốn kém, phức tạp trong việc thực hành lễ nghi. Ngoài ra, tại một số địa phương, cấp ủy, chính quyền chưa thực sự quan tâm đến nhu cầu tôn giáo, tín ngưỡng của người dân. Việc thực hiện Chỉ thị số 01/2005/CT-Ttg ngày 04/02/2005 của Thủ tướng Chính phủ về một số công tác đối với đạo Tin lành; Luật tín ngưỡng, tôn giáo năm 2018... chưa được chú trọng, còn nhiều bất cập, không đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tôn giáo của người DTTS, là cơ sở thuận lợi để hiện tượng tôn giáo “San sư khẻ tọ” nói riêng và các hiện tượng tôn giáo mới nói chung phát triển…
Lạng Sơn là tỉnh miền núi biên giới có 83,9% người dân là DTTS, đời sống đồng bào dân tộc còn nhiều khó khăn, mặt bằng dân trí thấp, tình trạng xuất cảnh sang Trung Quốc làm thuê vẫn diễn ra; nhiều DTTS có quan hệ đồng tộc, thân tộc với người DTTS ở tỉnh Hà Giang, nhất là đồng bào dân tộc Mông, Dao nên dễ chịu sự tác động, ảnh hưởng các luận điệu tuyên truyền của các đối tượng theo “San sư khẻ tọ”... Đáng chú ý,từ năm 2018 đến nay xuất hiện tình trạng người dân từ các địa bàn Hà Giang, Cao Bằng, Bắc Kạn di dịch cư tự do đến địa bàn, thường xuyên đến các huyện trên địa bàn Lạng Sơn lao động, có thời điểm lên đến 500 người. Qua rà soát, đầu năm 2022 đã phát hiện 02 người theo “San sư khẻ tọ” từng đến địa bàn huyện Đình Lập làm thuê... Do vậy thời gian tới, không loại trừ khả năng “San sư khẻ tọ” sẽ tiếp tục xâm nhập địa bàn.
Hình ảnh CBCS Phòng An ninh nội địa phát tờ rơi tuyên truyền phòng ngừa các hiện tượng tôn giáo mới trong vùng đồng bào Mông tại huyện Bắc Sơn
Để hạn chế tác động tiêu cực của hiện tượng tôn giáo mới “San sư khẻ tọ”, thời gian tới các cấp chính quyền cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật và phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ; thực hiện tốt công tác quản lý Nhà nước về tôn giáo, tín ngưỡng tại các địa bàn vùng DTTS nhằm nâng cao nhận thức, nhận diện của quần chúng nhân dân, cảnh giác trước sự nguy hại của “San sư khẻ tọ” và hiện tượng tôn giáo mới khác. Quá trình thực hiện cần kiên quyết, thận trọng, đảm bảo tốt chính sách dân tộc, tôn giáo, không để các thế lực thù địch, phần tử xấu lợi dụng vu cáo ta vi phậm dân chủ, nhân quyền./.
Trần Thu Hạnh – Cán bộ phòng An ninh nội địa, CAT Lạng Sơn