Sáng 04/11/2025, Quốc hội thảo luận ở Tổ về: Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú; Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp.
Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Lê Nhật Thành (Hà Nội) bày tỏ nhất trí với Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp, đồng tình với việc ban hành Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú để thay thế Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam.
"Việc xây dựng dự án Luật nhằm thực hiện chủ trương sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, trong đó có yêu cầu sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của Công an các cấp; mở rộng phạm vi điều chỉnh, đồng thời khắc phục những vướng mắc, bất cập trong các quy định của luật hiện hành về công tác quản lý, thi hành tạm giữ, tạm giam và chế độ đối với người bị tạm giữ, tạm giam, cấm đi khỏi nơi cư trú" - đại biểu nhận định.
ĐBQH Lê Nhật Thành thảo luận tại Tổ, sáng 04/11.
Để tiếp tục hoàn thiện dự án Luật, ĐBQH Lê Nhật Thành đề nghị nghiên cứu, bổ sung Buồng tạm giữ của Công an đặc khu vào dự thảo Luật, bởi lẽ, Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015 có quy định về Nhà tạm giữ Công an cấp huyện; tuy nhiên, sau khi thực hiện sắp xếp lại tổ chức, bộ máy (không tổ chức Công an cấp huyện) không còn tổ chức Nhà tạm giữ tại các huyện, đảo… (nay là đặc khu).
Bên cạnh đó, theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung các năm 2021, 2024 và 2025) thì Trưởng Công an đặc khu hoặc Phó trưởng Công an đặc khu là Điều tra viên trung cấp, Điều tra viên cao cấp được Thủ trưởng Cơ quan điều tra cấp tỉnh phân công tiến hành hoạt động khởi tố, điều tra vụ án về tội ít nghiêm trọng, tội nghiêm trọng trên địa bàn đặc khu và có thẩm quyền ra lệnh bắt người, tạm giữ như Phó Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh.
Tuy nhiên, Công an đặc khu nằm độc lập ngoài đảo, cách xa đất liền, phương tiện chính di chuyển ra đảo là tàu, thuyền, nên việc chuyển đối tượng bắt, tạm giữ từ đảo về các cơ sở giam giữ trong đất liền khó thực hiện được ngay, không đảm bảo về mặt thời gian, dễ dẫn đến vi phạm quy định tố tụng (thời hạn các lệnh, quyết định tạm giữ, tạm giam…), đặc biệt trong điều kiện biển động, bão…
Hiện nay, dự thảo Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khởi nơi cư trú có quy định về tổ chức các phân trại thuộc trại tạm giam thuộc Công an cấp tỉnh. Tuy nhiên, do chủ trương sắp lại tổ chức, bộ máy và quy mô của đặc khu không đủ điều kiện để tổ chức phân trại thuộc trại tạm giam ở các đặc khu. "Do đó, tôi đề nghị bổ sung quy định Buồng tạm giữ Công an đặc khu vào dự thảo luật, tương tự như đối với Buồng tạm giữ của Đồn biên phòng, Cảnh sát biển để kịp thời tháo gỡ vướng mắc thực tiễn thi hành tạm giữ, tạm giam của Công an đặc khu nêu trên", ông nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, ĐBQH Vũ Huy Khánh (TP Hồ Chí Minh) cũng đề nghị bổ sung 1 điều có thêm Buồng tạm giữ cho Công an đặc khu, vừa đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm, vừa đáp ứng yêu cầu thực tế của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hiện nay.
ĐBQH Lê Thị Nga thảo luận tại Tổ, sáng 04/11.
Về phạm vi điều chỉnh của dự thảo luật, ĐBQH Lê Thị Nga (Ninh Bình) cho biết, theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2021, hiện có 8 biện pháp ngăn chặn; trong đó Bộ luật Tố tụng hình sự đã quy định về trình tự, thủ tục thi hành 5 biện pháp ngăn chặn. Sau đó, Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015 quy định về 2 biện pháp ngăn chặn. Hiện còn duy nhất biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú là chưa quy định về trình tự thủ tục và thực tiễn gặp nhiều khó khăn vướng mắc.
"Vì vậy, việc dự thảo Luật bổ sung quy định về biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú là phù hợp, đáp ứng được yêu cầu thực tiễn quy định cụ thể về trình tự, thủ tục cấm đi khỏi nơi cư trú", bà đánh giá.
ĐBQH Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) nhận xét, việc Chính phủ bổ sung một chương riêng về cấm đi khỏi nơi cư trú là rất cần thiết và phù hợp với thực tiễn. Tuy nhiên, hiệu quả của quy định này phụ thuộc nhiều vào cách phân định trách nhiệm và năng lực thực hiện ở cấp cơ sở. Theo dự thảo mới, UBND cấp xã là cơ quan chịu trách nhiệm chung trong quản lý, theo dõi, còn Trưởng Công an cấp xã là người trực tiếp giúp UBND cấp xã thực hiện việc này.
"Cách quy định như vậy đã đúng với nguyên tắc "rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền", song để bảo đảm tính khả thi, đề nghị Ban Soạn thảo quy định cụ thể hơn cơ chế phối hợp giữa UBND và Công an xã, xác định rõ trách nhiệm cuối cùng thuộc về UBND cấp xã trong quản lý, giám sát người bị cấm đi khỏi nơi cư trú, tránh tình trạng "phân vai nhưng không rõ ai chịu trách nhiệm chính", ông góp ý.
Nguồn Cổng thông tin điện tử Bộ Công an