Mỗi năm 3 đợt, các phạm nhân đang chấp hành án phạt tù sẽ được xem xét giảm án, tha tù trước thời hạn có điều kiện vào các dịp: Tết nguyên đán; kỷ niệm ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4) và Quốc khánh (2/9). Đặc biệt, dịp Quốc khánh 2/9 năm nay có đợt đặc xá tha tù trước thời hạn cho các phạm nhân đủ điều kiện, theo Quyết định của Chủ tịch nước. Đây là chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước và thể hiện truyền thống nhân đạo của dân tộc Việt Nam đối với những người phạm tội bị kết án phạt tù, giúp họ có cơ hội làm lại cuộc đời…
Động lực cho các phạm nhân
Theo tìm hiểu, hiện nay, tại Trại Tạm giam Công an tỉnh và nhà tạm giữ công an các huyện, thành phố đang giam giữ, quản lý, giáo dục hàng trăm phạm nhân. Trong các đợt giảm án, đặc xá, tha tù trước thời hạn có điều kiện, Trại Tạm giam và các nhà tạm giữ đều thành lập Hội đồng xét đề nghị, đồng thời yêu cầu cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị triển khai nghiêm túc, niêm yết công khai các nội dung, tiêu chí để các phạm nhân nắm được. Từ đó, các phạm nhân đối chiếu và làm đơn. Tại các phân đội cải tạo, cán bộ quản giáo cùng phạm nhân thảo luận, lựa chọn, bình xét và tiến hành bỏ phiếu kín bầu chọn người được đề nghị xét giảm án, tha tù trước thời hạn.
Bà Triệu Thu Phương, Trưởng Phòng Kiểm tra nghiệp vụ và Thi hành án, Tòa án Nhân dân (TAND) tỉnh cho biết: Hằng năm, trên cơ sở đề nghị của cơ quan Thi hành án hình sự (THAHS) - Công an tỉnh, chúng tôi nghiên cứu hồ sơ và trong thời hạn 15 ngày sau khi nhận được đề nghị của cơ quan THAHS, TAND tỉnh sẽ ra quyết định thành lập Hội đồng họp xét giảm án, tha tù trước thời hạn có điều kiện. Sau khi kết thúc phiên họp xét, Chánh án TAND tỉnh sẽ ký ban hành quyết định tha tù trước thời hạn cho các phạm nhân đủ điều kiện. Các quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện có hiệu lực sau 15 ngày kể từ ngày ban hành. Trong 4 năm qua, kể từ khi thực hiện công tác xét tha tù trước thời hạn có điều kiện, TAND tỉnh luôn thực hiện theo đúng quy trình, thủ tục pháp luật quy định và đảm bảo đúng đối tượng.
Đồng chí Dương Xuân Huyên, Uỷ viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh và Đại tá Đỗ Ngọc Bình, Phó Giám đốc Công an tỉnh trao Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước cho các phạm nhân tại Trại Tạm giam Công an tỉnh
Anh C.V.V, sinh năm 1980, trú tại xã Quốc Khánh, huyện Tràng Định tâm sự: Tôi phạm tội tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép, bị phạt mức án 1 năm 8 tháng tù tại Trại Tạm giam Công an tỉnh (từ tháng 6/2020). Tôi rất hối hận về lỗi lầm của mình nên luôn tự nhủ phải cố gắng rèn luyện, cải tạo tốt để sớm trở về với gia đình. Nhờ vậy, quá trình chấp hành án tôi đã được giảm án 1 lần (giảm 3 tháng). Tháng 6/2021, được nghe phổ biến về điều kiện tha tù trước thời hạn, tôi thấy mình đủ điều kiện nên đã làm đơn xin được xét. Cuối tháng 7/2021, đã được tha tù trước thời hạn 4 tháng. Nay trở về địa phương, tôi sẽ tích cực phát triển kinh tế, chấp hành tốt các quy định của pháp luật, phấn đấu trở thành công dân có ích cho xã hội…
Cũng như anh V, thời gian qua, chính sách về giảm án, đặc xá, tha tù trước thời hạn đã tạo động lực cho rất nhiều phạm nhân cải tạo tốt để sớm được tái hòa nhập cộng đồng. Theo tìm hiểu, từ năm 2016 đến nay, toàn tỉnh có 488 lượt phạm nhận được giảm án và 96 phạm nhân được tha tù trước thời hạn. Dịp Quốc khánh 2/9/2021, toàn tỉnh có 23 phạm nhân được hưởng đặc xá theo Quyết định của Chủ tịch nước; trong đó có 15 phạm nhân tại Trại Tạm giam Công an tỉnh.
Quản lý chặt chẽ sau đặc xá, tha tù
Thượng tá Hoàng Văn Chung, Trưởng Phòng Cảnh sát Thi hành án hình sự và Hỗ trợ Tư pháp, Công an tỉnh cho biết: Hằng năm, khi có chủ trương về đặc xá, giảm án, tha tù trước thời hạn, Công an tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị tiến hành các bước theo quy định. Đặc biệt, năm nay, khi có Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2021, Công an tỉnh đã thành lập Tiểu ban chỉ đạo, Trại Tạm giam và nhà tạm giữ công an các huyện, thành phố cũng thành lập hội đồng xét đề nghị đặc xá. Qua đó, đảm bảo công tác đặc xá được thực hiện công khai, công bằng, đúng đối tượng, đúng quy định, giúp những người lầm lỗi làm lại cuộc đời.
Cũng theo Thượng tá Chung, một công tác quan trọng khác là công tác quản lý, giám sát, theo dõi, tạo điều kiện để các trường hợp được đặc xá, tha tù trở về sớm ổn định cuộc sống, phòng ngừa tái phạm tội. Chẳng hạn, thông qua Quỹ “Hỗ trợ hòa nhập cộng đồng cho người chấp hành xong án phạt tù tỉnh Lạng Sơn”, từ năm 2018 đến nay, toàn tỉnh có 19 trường hợp được vay vốn phát triển kinh tế. Họ đều sử dụng nguồn vốn vay đúng mục đích, đem lại hiệu quả tích cực; trong đó có 1 trường hợp đã trả được vốn vay.
Ông Nguyễn Văn Tuấn, Phó Chủ tịch UBND xã Vũ Lễ, huyện Bắc Sơn cho biết: Trên địa bàn hiện có trên 10 trường hợp mãn hạn, tha tù trước thời hạn có điều kiện trở về địa phương. Bên cạnh lập hồ sơ quản lý các trường hợp này, chúng tôi còn phối hợp với các đoàn thể khác để làm công tác vận động, thuyết phục, giúp đỡ để họ phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống. Nhờ vậy, hiện 10/10 trường hợp đều chấp hành tốt các quy định của pháp luật, không có trường hợp nào tái phạm tội. Trong đó, một số người còn vươn lên trở thành tấm gương về phát triển kinh tế như: anh Phạm Văn Tuấn, thôn Minh Tiến với mô hình bán thịt lợn; anh Trần Văn Toản, thôn Ngả 2 với mô hình kinh doanh vật liệu xây dựng, thức ăn chăn nuôi…
Cách làm của xã Vũ Lễ cũng được nhiều địa phương trong tỉnh triển khai thực hiện. Qua đó, góp phần giúp những người từng phạm tội quên đi quá khứ, chuộc lại lỗi lầm, kéo giảm tình trạng tái phạm tội. Theo tìm hiểu, từ đầu năm 2021 đến nay, số đối tượng tha tù trước thời hạn vi phạm pháp luật giảm 89 trường hợp, tương đương giảm 0,9% so với cùng kỳ năm 2020.
Có thể khẳng định, đặc xá, giảm án, tha tù trước thời hạn có điều kiện thể hiện truyền thống nhân ái, chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước đối với người bị kết án phạt tù đã cải tạo tiến bộ. Đồng thời, khuyến khích người bị kết án đang chấp hành hình phạt tù ăn năn hối cải, tích cực học tập, lao động, cải tạo tốt để sớm tái hòa nhập cộng đồng, sống có ích cho gia đình và xã hội./.
Thủy Quyên - Hoàng Huấn