Cảnh báo thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt dữ liệu khuôn mặt
03-11-2024
Thời gian gần đây, tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng vẫn diễn biến phức tạp và khó lường, các đối tượng thường xuyên thay đổi phương thức, thủ đoạn hoạt động ngày càng tinh vi, gây thiệt hại lớn về tài sản cho cơ quan, tổ chức và người dân, ảnh hưởng đến ANTT trên địa bàn. Nhất là thủ đoạn lợi dụng quy định về đăng ký tài khoản ngân hàng, ví điện tử online, khi người dân thực hiện định danh điện tử cá nhân phải quét khuôn mặt người dùng với các tư thế khác nhau. Sau khi đã thu thập được thông tin nạn nhân trên các trang mạng xã hội, các đối tượng sử dụng công nghệ “Deepfake” lắp ghép, làm giả hình ảnh và giọng nói của cán bộ Công an, Thuế, nhân viên ngân hàng,... hoặc người thân, người quen của nạn nhân gọi video cho nạn nhân dò hỏi thu thập thông tin cá nhân, khi nạn nhân tin tưởng đó là cán bộ Công an, Thuế, nhân viên ngân hàng...hoặc người thân, quen thì đối tượng đưa ra các lý do như cài đặt định danh cá nhân VNeID, xác thực sinh trắc học tài khoản ngân hàng,... rồi bảo nạn nhân thực hiện các hành động như nhìn thẳng, nghiêng trái, nghiêng phải, ngước lên, cúi xuống... Khi nạn nhân thực hiện theo hướng dẫn, đối tượng bí mật lưu giữ lại video, sau đó sử dụng mở tài khoản ngân hàng hoặc ví điện tử (Momo, ZaloPay, ViettelPay...) bằng chính tên, tuổi, địa chỉ của nạn nhân vào mục đích lừa đảo hoặc thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật khác. Đến khi bị cơ quan chức năng xác minh, triệu tập lấy lời khai, nạn nhân mới biết bản thân bị lừa đánh cắp thông tin, hình ảnh của mình sử dụng đăng ký tài khoản ngân hàng, ví điện tử để hoạt động vi phạm pháp luật.
Cảnh giác trước hành vi lừa đảo chiếm đoạt dữ liệu không mặt người dùng
Ảnh minh họa: Người dùng cần định danh cá nhân điện tử (eKYC) bằng khuôn mặt mới sử dụng được ứng dụng ví điện tử Momo
Người dân cần nêu cao tinh thần cảnh giác với thủ đoạn các đối tượng giả danh cán bộ Công an, Thuế, nhân viên ngân hàng,... hoặc người thân, người quen gọi video hướng dẫn thực hiện định danh điện tử (eKYC). Đây là một hình thức thực hiện cuộc gọi video lấy trộm hình ảnh và thông tin cá nhân của người khác sử dụng mở tài khoản ngân hàng, ví điện tử để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người khác hoặc các hành vi vi phạm pháp luật khác.
Khó phân biệt thật, giả từ ứng dụng DeepFake
Nạn nhân chủ yếu mà các đối tượng thường nhắm tới là nhóm người nhiều tuổi, mắt kém, ít kiến thức về công nghệ, khó nhận biết giữa video thật và video giả hoặc không quan tâm đến các vấn đề bảo mật thông tin cá nhân. Do đó, nhóm người lớn tuổi đã trở thành mục tiêu lý tưởng để các đối tượng lợi dụng thực hiện cuộc gọi video để đánh cắp thông tin cá nhân sử dụng thực hiện hành vi lừa đảo thông qua chiêu trò sử dụng nền tảng công nghệ cao “Deepfake”.
Để chủ động phát hiện, phòng ngừa đối với thủ đoạn trên, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao - Công an tỉnh Lạng Sơn khuyến cáo:
- Khi người dân nhận được cuộc gọi video yêu cầu thực hiện nhìn thẳng, nghiêng trái, nghiêng phải, ngước lên, cúi xuống...thì phải kiểm tra tính xác thực của người gọi có phải là người như họ tự giới thiệu hay không, tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, số chứng minh thư (hoặc căn cước công dân), địa chỉ nhà ở, số tài khoản ngân hàng, mã OTP...cho bất kỳ ai khi chưa được kiểm chứng là thật.
- Đề nghị người dân khi nhận được cuộc gọi video nghi vấn lừa đảo, người dân nhanh chóng trình báo Cơ quan Công an nơi gần nhất để được hướng dẫn, xử lý theo quy định của pháp luật.
- Các cơ quan, ban, ngành (Công an, Sở Giáo dục, Sở Thông tin và Truyền thông,...) cần tăng cường công tác tuyên truyền và cảnh báo cho người dân về những mối nguy hiểm từ các hình thức lừa đảo nêu trên.
Hoàng Văn Thao
Phòng ANM và PCTP sử dụng công nghệ cao