Tuy nhiên, từ đầu năm 2020 đến nay, do nhu cầu tìm kiếm việc làm nên tình trạng công dân Việt Nam xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp. Quý I năm 2020, Cơ quan An ninh điều tra đã bắt giữ, khởi tố 5 vụ án với 11 bị can, ngăn chặn hàng trăm công dân chuẩn bị xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc qua đường mòn. Bất chấp những cảnh báo về nguy cơ lây lan dịch bệnh Covid-19 và những quy định siết chặt kiểm tra, lập chốt chặn người xuất nhập cảnh của các lực lượng chức năng, người dân ở nhiều nơi trên toàn quốc vẫn muốn tìm cơ hội việc làm ở phía bên kia biên giới, làm gia tăng tội phạm tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép. Hành vi của các đối tượng phạm tội và số công dân xuất cảnh, nhập cảnh trái phép không những gây ảnh hưởng đến công tác quản lý đường biên giới, đảm bảo an ninh trật tự mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ làm bùng phát, lây lan dịch bệnh Covid-19 trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn nói riêng và toàn quốc nói chung.

 

Nguyên nhân của việc gia tăng các hành vi xuất cảnh trái phép là do trong khoảng thời gian trước và sau Tết Nguyên đán là thời điểm mà các chủ đồn điền trồng mía bên Trung Quốc cần nhiều nhân công lao động để chặt mía, với mức tiền công quy ra tiền Việt Nam khoảng hơn 10 triệu đồng/tháng đã thu hút công dân Việt Nam, đặc biệt là nông dân nghèo ở những khu vực biên giới, vùng sâu, vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn thuộc những tỉnh miền núi phía Bắc và đồng bằng Bắc Bộ. Những người đã từng sang Trung Quốc lao động những năm trước đã về địa phương và tuyên truyền, rủ rê, lôi kéo những người trong thôn, bản để sang làm cùng với hứa hẹn về mức lương cao hơn so với việc làm ruộng, làm nương ở quê nhà. Chính vì thế, cứ mỗi dịp trước và sau Tết, nhân dân ở nhiều nơi, chủ yếu là dân nghèo, thiếu hiểu biết về pháp luật đã cùng nhau đi thành từng đoàn người lên Lạng Sơn làm thủ tục xuất cảnh. Do lượng người làm thủ tục quá đông, mặc dù các cơ quan chức năng đã cố gắng dùng mọi biện pháp để tạo điều kiện cho nhân dân sang làm việc bên Trung Quốc một cách hợp pháp, tuy nhiên vẫn có số lượng lớn công dân không chờ làm thủ tục theo quy định mà xuất cảnh trái phép theo các đường mòn, lối mở... Hơn nữa, vì có tuyến biên giới với Trung Quốc dài, lực lượng biên phòng và quản lý đường biên mỏng, không thể kiểm soát được hết các đường mòn, lối mở; công dân sinh sống tại khu vực giáp biên cũng thiếu hiểu biết về pháp luật, không được tuyên truyền đầy đủ về chủ trương, chính sách liên quan đến xuất cảnh trái phép, nên tình trạng người dân có đất ở sát đường biên đã vô tình trở thành người mãi lộ, thu tiền "lộ phí" của những người xuất cảnh trái phép khi đi qua đất nhà họ, một số người còn chủ động làm "xe ôm" để đưa đón những người có nhu cầu xuất cảnh trái phép... Những điều kiện nói trên đã làm gia tăng tình trạng xuất cảnh trái phép, số vụ Tổ chức người khác xuất cảnh trái phép cũng cùng đó mà tăng lên, gây mất an ninh trật tự tại khu vực biên giới, làm ảnh hưởng đến các quy định của pháp luật liên quan đến quản lý xuất nhập cảnh, ảnh hưởng đến chính sách ngoại giao của nhà nước và các mặt của đời sống xã hội.

 

Để tiếp tục thực hiện tốt công tác phòng ngừa, đấu tranh, xử lý với các hành vi phạm tội liên quan đến xuất nhập cảnh trái phép, trong thời gian tới đây, lực lượng Công an cần tiếp tục phối hợp với các đơn vị chức năng trong toàn tỉnh tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục nhân dân trên địa bàn chấp hành tốt các quy định của pháp luật về quản lý xuất, nhập cảnh và phòng chống dịch bệnh Covid-19, cảnh báo các rủi ro mà người lao động có thể gặp phải khi xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc lao động. Phối hợp tham mưu, đề xuất chính sách phát triển kinh tế cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, vùng có trình độ dân trí thấp... để họ yên tâm làm ăn sinh sống ở địa phương. 

 

Lực lượng Công an cần phối hợp chặt chẽ với lực lượng Bộ đội Biên phòng trong công tác tuần tra, kiểm soát biên giới để phát hiện, ngăn chặn kịp thời hoạt động xuất cảnh, nhập cảnh trái phép, thực hiện tốt công tác tiếp nhận, phân loại, tiếp xúc với các trường hợp công dân bị phía Trung Quốc bắt giữ, đẩy đuổi, trao trả để giáo dục, răn đe, yêu cầu không tái phạm, tổ chức cách ly theo quy định để phòng chống dịch Covid-19 đồng thời đấu tranh triệt để, xử lý nghiêm minh đối với các đường dây, đối tượng tổ chức, môi giới cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh trái phép, góp phần giữ vững An ninh trật tự khu vực biên giới nói riêng, an ninh, an toàn cho đất nước nói chung.